«ΠΑΡΟΧΗ ΚΟΙΝΩΦΕΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΕΚΤΙΣΗ ΠΟΙΝΗΣ ΦΥΛΑΚΙΣΗΣ»

Η κοινωφελής εργασία, είναι ένας θεσμός – μέτρο στα πλαίσια του ποινικού δικαίου, που αντικαθιστά υπό προϋποθέσεις, την έκτιση της ποινής φυλάκισης. Παρέχεται από τον καταδικασθέντα σε ποινή φυλάκισης, που δεν υπερβαίνει τα 5 έτη, χωρίς αμοιβή, σε υπηρεσίες του Κράτους, οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, νομικών προσώπων δημοσίου ή και ιδιωτικού δικαίου, σε κοινωφελή μη κερδοσκοπικά ιδρύματα, που ορίζονται με Απόφαση του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ακόμα και στον παθόντα από το τελεσθέν αδίκημα (αν συναινεί ο ίδιος). Προηγουμένως η ποινή φυλάκισης ή με την ίδια καταδικαστική Απόφαση του Δικαστηρίου ή με αυτοτελή αίτηση του καταδικασθέντος θα πρέπει να μετατραπεί σε χρηματική ποινή, κατά τους όρους της διάταξης του άρθρου 82 Ποινικού Κώδικα.
Μετά τη μετατροπή της στερητικής της ελευθερίας ποινής σε χρηματική, το Δικαστήριο εκτιμά αν εκείνος που καταδικάστηκε μπορεί να καταβάλει αμέσως το σύνολο του ποσού της μετατροπής. Αν διαπιστωθεί ότι υπάρχει αδυναμία άμεσης καταβολής ή ότι η καταβολή θα συνεπαγόταν την αδυναμία καταβολής της αποζημίωσης στο θύμα, το Δικαστήριο καθορίζει προθεσμία, από δύο ως τρία έτη, ώστε μέσα σε αυτήν να καταβάλει εκείνος που καταδικάστηκε το πιο πάνω ποσό σε δόσεις που ορίζει το ίδιο Δικαστήριο.
Ωστόσο, αν εκείνος που καταδικάστηκε δηλώσει και αποδείξει με έγγραφα (ιατρικά, οικονομικά κ.τ.λ) ότι δεν θα μπορέσει να καταβάλει το ποσό της μετατροπής μέσα στην άνω προθεσμία το Δικαστήριο μετατρέπει περαιτέρω τη χρηματική ποινή ή το πρόστιμο, εν όλω ή εν μέρει, σε παροχή κοινωφελούς εργασίας, εφόσον συμφωνεί ή το ζητά εκείνος που καταδικάστηκε. Στην περίπτωση αυτή, το δικαστήριο ορίζει και τον αριθμό των ωρών κοινωφελούς εργασίας. Οι ώρες αυτές κυμαίνονται, για ποινή έως 1 έτους από 100 – 240, για ποινή από 1 έως 2 έτη από 241 – 480, για ποινή από δύο έως τρία έτη από 481 έως 720 ώρες, για ποινή από 3 έως 4 έτη από 721 – 960 ώρες και για ποινή από 4 έως 5 έτη από 961 – 1.200 ώρες. Ο παρέχων την κοινωφελή εργασία – καταδικασθείς ,κατά την εκτέλεση τα εργασίας, επιβλέπεται από επιμελητή κοινωνικής αρωγής εκτός αν ορίσει αλλιώς το Δικαστήριο.
Ειδικά στην Περιφέρεια του Εφετείου Αθηνών η κοινωφελής εργασία είναι δυνατή βάσει και της υπ’ αριθ. ΚΥΑ 108842/3.12.1997 9 (άρ.2), όπως συμπληρώθηκε με την υπ’ αριθμ1196663/19.11.2007, ως και του άρθρου 61 του Κώδικα Βασικών Κανόνων Μεταχείρισης Κρατουμένων (ΚωδΜεΚ).
Η περιοριστική της ελευθερίας ποινή, ασχέτως της μετατροπής της σε χρηματική ή και σε κοινωφελή, όπως και του αν εκτιθεί εν όλω ή εν μέρει με παροχή κοινωφελούς εργασίας ή καταβληθεί σε χρήμα, (με δοσοποίηση ή μη) διατηρεί τον χαρακτήρα της ποινής φυλάκισης.
Ο θεσμός αυτός είναι αναμφισβήτητα ένας ’’εξανθρωπισμός’’ του ποινικού και σωφρονιστικού συστήματος, που κάτω από σωστές προϋποθέσεις μπορεί να συνδυάσει την αξιοπρεπή «αξιοποίηση» κρατουμένων, υπό τις άνω προϋποθέσεις και για συγκεκριμένες ποινές, σε εργασίες του ευρύτερου δημοσίου τομέα ή, σπανίως του ιδιωτικού. Υπό την έννοια αυτή η έκτιση της περιοριστικής της ελευθερίας ποινής μπορεί να ξεφεύγει μεν της έννοιας του ‘’εγκλεισμού’’, πλην όμως παίρνει μια διάσταση πιο πρακτική, ασφαλώς αποδοτική για το κοινωνικό σύνολο και υπό συγκεκριμένες συνθήκες περισσότερο επιμορφωτική και αυτοπραγμάτωσης για ορισμένους κρατούμενους!

Ελευσίνα, την 09.11.2018
Η συντάξασα Δικηγόρος
ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΗΜ. ΚΟΚΚΙΝΙΩΤΗ