«Προσωπικά δεδομένα και… δίκαιο»!!
Με αφορμή εντελώς πρόσφατη απόφασή του που εξέδωσε το Συμβούλιο Εφετών Θεσσαλονίκης έρχεται στο προσκήνιο το ζήτημα με τα προσωπικά δεδομένα και ειδικότερα της καταγραφής εικόνας και ήχου (συνήθως πλέον και με κινητά τηλέφωνα) κατά τις ιδιωτικές συνομιλίες. Γενικά και κατά κανόνα σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 370Α ΠΚ (παρ.2) η μαγνητοφώνηση ή η βιντεοσκόπηση (παγίδευση) συνομιλίας ακόμη και μέσω κινητού τηλεφώνου, χωρίς τη συναίνεση του συνομιλητή, αποτελεί κακούργημα και τιμωρείται με κάθειρξη έως 10 έτη. «όποιος αθέμιτα παρακολουθεί με ειδικά τεχνικά μέσα ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα προφορική συνομιλία μεταξύ τρίτων ή αποτυπώνει σε υλικό φορέα μη δημόσια πράξη άλλου, τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι 10 ετών». Με την ίδια ποινή τιμωρείται η μαγνητοφώνηση ή η βιντεοσκόπηση όταν «ο δράστης αποτυπώσει σε υλικό φορέα (σ.σ.: μαγνητόφωνο, κάμερα, κινητό τηλέφωνο κ.λπ.) το περιεχόμενο της συνομιλίας του με άλλον, χωρίς τη ρητή συναίνεση του τελευταίου».
Αντίθετα, δεν είναι παράνομη, αλλά επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση, η μαγνητοφώνηση και μαγνητοσκόπηση, όπως και η χρήση του περιεχομένου τους, όταν υπάρχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος που αφορούν στην πρόληψη τελέσεως εγκλημάτων, στην προστασία εννόμου συμφέροντος το οποίο είναι υπέρτερο της προστασίας της ελεύθερης επικοινωνίας και της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, όπως της τιμής και της ελευθερίας. Ώστε δεν υπάρχει αδίκημα παραβίασης απορρήτου των επικοινωνιών όταν καταγράφονται φράσεις απειλητικές, εξυβριστικές κ.λ.π. ή όταν η καταγραφόμενη συνομιλία γίνεται δημόσια, εκτός των ορίων της αυστηρής ιδιωτικότητας. Τα ως άνω απαντώνται συχνά και έχουν βαρύνουσα σημασία ιδίως σε υποθέσεις του οικογενειακού δικαίου, ως και σε περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας.
Εμφανίζουν όμως και μία πρόσθετη ακόμα πιο επίκαιρη χροιά εν όψει της θέσης σε ισχύ από τις 25 Μαΐου 2018 και εντεύθεν σε όλα τα Κράτη Μέλη της ΕΕ του νέου Γενικού Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 «για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών» που θα αντικαταστήσει την ισχύουσα Οδηγία 95/46/ΕΚ και την εθνική μας νομοθεσία που την ενσωμάτωσε, δηλαδή το ν. 2472/1997, όπως έχει κατά καιρούς τροποποιηθεί.
O νέος Γενικός Κανονισμός δεν παρεκκλίνει ουσιωδώς από τις γενικές αρχές του υφιστάμενου πλαισίου προστασίας των προσωπικών δεδομένων, όμως εμπεριέχει βασικές καινοτομίες ενώ αξίζει να σταθούμε στο γεγονός ότι εκτοξεύει το ύψος των επαπειλούμενων διοικητικών προστίμων σε περίπτωση διαπίστωσης παράβασης των διατάξεων του, εφόσον δεν λαμβάνονται άλλα μέτρα.
Έτσι, συγκεκριμένες παραβάσεις των υποχρεώσεων των υπευθύνων και εκτελούντων επεξεργασία προσωπικών δεδομένων επισύρουν πρόστιμα έως 10.000.000 € ή σε περίπτωση επιχειρήσεων έως το 2% του συνολικού παγκόσμιου ετήσιου κύκλου εργασιών του προηγούμενου οικονομικού έτους (όποιο είναι υψηλότερο) ! Απ’ την άλλη, επιφυλάσσονται ακόμη βαρύτερα πρόστιμα επιφυλάσσονται για ορισμένες παραβιάσεις έως και 20.000.000 € ή, σε περίπτωση επιχειρήσεων, έως το 4% του συνολικού παγκόσμιου ετήσιου κύκλου εργασιών του προηγούμενου οικονομικού έτους, ανάλογα με το ποιο είναι υψηλότερο!
Το θέμα με τα προσωπικά δεδομένα είναι ευρύ, ρευστό και εκτείνεται σε πλήθος υποθέσεων αστικού, ποινικού αλλά και διοικητικού πεδίου. Το σίγουρο είναι ότι μέσω των νομοθετικών κειμένων αλλά και της δικαστικής τους εφαρμογής δεν θα πρέπει να χάνεται η ουσία και πρωτίστως το ΔΙΚΑΙΟ ! Θα επανέλθω με ειδικότερο άρθρο αφορόν στον ως άνω Νέο Γενικό κανονισμό , που ως προείπα θα έχει εφαρμογή από την 28.5.2018 ο οποίος απασχολεί ήδη επιχειρήσεις και πλήθος επαγγελματιών και ορθώς !
Ελευσίνα , την 20.4.2018
Η συντάξασα Δικηγόρος
Δήμητρα Δημ. Κοκκινιωτη