ΚΟΡΩΝΑΙΟΣ & ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ
Σε μία πρωτόγνωρα τραγική συγκυρία σε παγκόσμιο επίπεδο, όπου όλο αναστέλλονται και ΄΄ρευστοποιούνται΄΄, τα νομοθετικά κείμενα, παραμένουν πυλώνες, θυμίζοντας στους πολίτες ότι θεσπίστηκαν σε ομαλές περιόδους, αντλώντας από το γεγονός αυτό και μόνο, σεβασμό και υπακοή!
Στον ισχύοντα Ποινικό Κώδικα, στο άρθρο 285, με τίτλο : ΄΄Παραβίαση μέτρων για την πρόληψη ασθενειών΄΄ορίζονται τα εξής : « 1. Όποιος παραβιάζει τα μέτρα που έχει διατάξει ο νόμος ή η αρμόδια αρχή για να αποτραπεί η εισβολή ή η διάδοση μιας μεταδοτικής ασθένειας τιμωρείται: α) με φυλάκιση έως τρία έτη ή χρηματική ποινή αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος για ζώα, β) με φυλάκιση και χρηματική ποινή αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος μετάδοσης της ασθένειας σε αόριστο αριθμό ανθρώπων. 2. Αν η παραβίαση είχε ως αποτέλεσμα να μεταδοθεί η ασθένεια σε ζώα, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών και χρηματική ποινή, και αν είχε ως αποτέλεσμα να μεταδοθεί σε άνθρωπο, επιβάλλεται κάθειρξη έως δέκα έτη. 3. Αν η παραβίαση είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο άλλου επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών και αν προκλήθηκε ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη. 4. Όποιος στις περιπτώσεις της παραγράφου 1 παραβιάζει τα μέτρα από αμέλεια, τιμωρείται: α) στην περίπτωση του στοιχείου α’ με χρηματική ποινή ή παροχή κοινωφελούς εργασίας και β) στην περίπτωση του στοιχείου β’ με φυλάκιση έως δύο έτη ή χρηματική ποινή.»
Πρόκειται για έγκλημα διακινδύνευσης, ώστε εν προκειμένω ενδιαφέρει και τιμωρείται η πρόθεση (άμεσος ή και ενδεχόμενος δόλος), ακόμα και η αμέλεια ως μορφή υπαιτιότητας του δράστη, για την έκθεση άλλων, (αόριστο αριθμό ατόμων) σε κίνδυνο. Μάλιστα όπως προκύπτει και από την επισκόπηση του άρθρου, ο εφαρμοστής του δικαίου δύναται να επιβάλει ακόμα και κάθειρξη, καθιστώντας το αδίκημα αμέσως κακούργημα, από 5 – 10 έτη, όταν προκύψει μετάδοση, από πρόθεση, σε άλλον άνθρωπο, ή και κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών, αν προκλήθηκε θάνατος άλλου ανθρώπου, ακόμα δε και ισόβια κάθειρξη αν επήλθε, αιτιωδώς πάντα και από πρόθεση, ο θάνατος μεγάλου αριθμού ατόμων [ χωρίς να προσδιορίζεται ο όρος μεγάλου]. Για την περίπτωση της αμελούς παραβίασης και κατ’ επέκτασιν μετάδοσης, χωρίς να επέλθει όντως μετάδοση σε άνθρωπο ή/και θάνατος προβλέπονται ελαφρύτερες ποινές φυλάκισης ή παροχή κοινωφελούς εργασίας, χρηματική ποινή ανάλογα.
Περαιτέρω, προς ολίγων ημερών, με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, [ΠΝΠ] ψηφίστηκε παρεπόμενη χρηματική ποινή για τους παραβάτες της «καραντίνας», ενώ με δύο Εγκυκλίους της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, την 4/2020 και την 7/2020, εδόθησαν κατευθυντήριες γραμμές στους αρμόδιους Εισαγγελείς της χώρας να προβαίνουν κατά την κρίση τους σε άσκηση ποινικής δίωξης για παράβαση του ως άνω άρθρου 285 Π.Κ., καθιστώντας με τον τρόπο αυτό πιο αυστηρό το πλαίσιο λειτουργίας των μέτρων πρόληψης και σαφώς ποινικοποιώντας έτι περισσότερο τις αμελείς ή δόλιες συμπεριφορές συμπολιτών μας. Κοντά σε αυτά, μπορεί να συντρέξουν και έτερα αδικήματα, όπως τοκογλυφία, αισχροκέρδεια, εκβίαση κ.α.
Στην ελληνική έννομη τάξη, πρόσφατη νομολογία επί του αδικήματος του άρθρου 285 Π.Κ. ως είναι αναμενόμενο δεν υπάρχει. Σαφώς η απόδειξη του βαθμού υπαιτιότητας, ο αιτιώδης σύνδεσμος της συμπεριφοράς με το επελθόν αποτέλεσμα, η συνεκτίμηση συνθηκών και άλλων παραμέτρων, είναι πολύπλοκα νομικά ζητήματα, που δεν μπορούν να αναλυθούν στο παρόν. Ούτε όμως είναι και ο αυτός σκοπός.
Ας έχουμε όλοι ωστόσο κατά νου, πώς σκοπός του νόμου και του ισχύοντος εν γένει νομικού- θεσμικού πλαισίου, είναι πρωτίστως να θεμελιώσει στον πολίτη μια αίσθηση ασφάλειας και να εγείρει τον σεβασμό, χαράσσοντας τη σωστή καθοδήγηση, μέσα από την περιγραφή του τί δεν είναι νόμιμο να πράξει κανείς. Είναι πρωτίστως κώδικας συμπεριφοράς και εν συνεχεία μέσο επιβολής τιμωρίας και ποινής. Η αξία της εφαρμογής του επομένως έγκειται πρώτα από όλα στην υιοθέτηση αυτής της αντίληψης, δηλαδή στην αποδοχή και τον σεβασμό του τί ορίζει και όχι του πως τιμωρεί.
Ελευσίνα, την 01.04.2020
Η συντάξασα Δικηγόρος
ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΗΜ. ΚΟΚΚΙΝΙΩΤΗ