Ελβετικό Φράγκο Κατευθείαν Από Την Ευρώπη!
Μια σημαντική Απόφαση εξέδωσε την 20.9.2017 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για ένα ζήτημα που απασχολεί χιλιάδες δανειολήπτες και στην χώρα μας , – περί τις 70.000 – : τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί σε Ελβετικό Φράγκο. Στην απόφασή του το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, αναφέρει ότι “αφενός, ο δανειολήπτης πρέπει να ενημερώνεται σαφώς για το ότι, συνάπτοντας σύμβαση δανείου σε ξένο νόμισμα, εκτίθεται σε ορισμένο συναλλαγματικό κίνδυνο στον οποίο ενδέχεται να δυσκολευτεί οικονομικά να αντεπεξέλθει σε περίπτωση υποτιμήσεως του νομίσματος στο οποίο λαμβάνει τα εισοδήματά του. Αφετέρου, η τράπεζα πρέπει να εκθέτει τις δυνητικές διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών και τους κινδύνους που ενέχει η σύναψη δανείου σε ξένο νόμισμα, ιδίως στην περίπτωση που ο δανειολήπτης δεν λαμβάνει τα εισοδήματά του στο εν λόγω ξένο νόμισμα”. Όπως επισημαίνεται οι τράπεζες οφείλουν να παρέχουν εμπεριστατωμένες πληροφορίες , που να αφορούν όχι μόνο την πιθανότητα ανατίμησης ή υποτίμησης του νομίσματος στο οποίο συνομολογήθηκε το δάνειο, αλλά έτι περισσότερο και στις πρακτικές επιπτώσεις που θα έχει η διακύμανση των συναλλαγματικών ισοτιμιών στην μηνιαία δόση που θα καλείται να καταβάλει ο οφειλέτης.
Ωστόσο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επισημαίνει ότι, στην περίπτωση που η τράπεζα δεν έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της και, επομένως, δύναται να εξεταστεί ο καταχρηστικός χαρακτήρας της επίδικης ρήτρας, εναπόκειται στον εθνικό δικαστή να αξιολογήσει, αφενός, την ενδεχόμενη μη συμμόρφωση με την απαίτηση περί καλής πίστης και, αφετέρου, την ύπαρξη ενδεχόμενης σημαντικής ανισορροπίας μεταξύ των συμβαλλομένων.
Η ως άνω νομολογιακή εξέλιξη, με το κύρος μάλιστα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, έρχεται σε χρονική συγκυρία περισσότερο από ενδεδειγμένη, καθώς στις 28 Σεπτεμβρίου, στο Εφετείο Αθηνών θα εκδικασθεί η έφεση της τράπεζας Eurobank Εrgasias Α.Ε κατά της πρωτόδικης απόφασης υπ’ αριθμ. 334/2016 του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών επί συλλογικής αγωγής δανειοληπτών δανείων σε Ελβετικό Φράγκο , που δικαιώνει απόλυτα (στον 1ο βαθμό ) τους καταναλωτές/δανειολήπτες. Εάν το Δευτεροβάθμιο Δικαστήριο επικυρώσει την πρωτόδικη απόφαση, θα δημιουρηγθεί σημαντικό δεδικασμένο και σαφώς ανοίξει το δρόμο για την εξόφληση αυτών των δανείων με βάση την αρχική ισοτιμία ελβετικού-ευρώ ! Αυτό συνεπάγεται βέβαια μεγάλες απώλειες για τις τράπεζες που ιδιαιτέρως την περίοδο 2007 – 2008 είχαν χορηγήσει τα περισσότερα δάνεια σε Ελβετικό Φράγκο.
Ωστόσο είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι οι κρίσεις της ΠΠρΑθ 334/2016 άρα και της εφετειακής που αναμένεται δεν επεκτείνονται αυτοδίκαια και επί της ατομικής τους περίπτωσης , ενώ άλλοι αναμένουν ότι, σε συνέχεια αυτής, επίκειται νομοθετική ρύθμιση. Η πρωτόδικη απόφαση 334/2016 ουδεμία έννομη συνέπεια επιφέρει στις ατομικές περιπτώσεις των δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο. Αποτελεί απλώς μία ακόμη θετική για τους δανειολήπτες απόφαση.
Αναμφίβολα, από τα πλέον κρίσιμα ζητήματα για την έκβαση των υποθέσεων των δανείων σε ελβετικό φράγκο είναι το ζήτημα του ποία είναι τελικώς η οφειλή του δανειολήπτη στις περιπτώσεις αυτές. Συγκεκριμένα, ο δανειολήπτης οφείλει να καταβάλει ελβετικά φράγκα, τα οποία αγοράζει κατ’ ουσίαν την ημέρα πληρωμής εκάστης δόσης με ευρώ βάσει της τρέχουσας την ημέρα εκείνη συναλλαγματικής ισοτιμίας (ρήτρα συναλλάγματος), ή οφείλει να καταβάλει ευρώ, το ποσό των οποίων απλώς υπολογίζεται βάσει της συναλλαγματικής ισοτιμίας των δύο νομισμάτων κατά την ημέρα πληρωμής εκάστης δόσης (ρήτρα σε αξία συναλλάγματος) . Η διάκριση έχει σημασία, διότι οι αποφάσεις που κρίνουν ότι πρόκειται για ρήτρα συναλλάγματος, αρνούνται ήδη να ελέγξουν τον επίμαχο όρο ως καταχρηστικό και απορρίπτουν τις αγωγές.
Άλλη δυσχέρεια που ανακύπτει για τον δανειολήπτη ανάλογων δανειακών προϊόντων και που συχνά τα Δικαστήρια εστιάζουν είναι το όφελος του επιτοκίου που είχαν οι δανειολήπτες.
Απ’ την άλλη, πρόσφατα εκδόθηκε και η εφετειακή απόφαση επί ατομικής αγωγής, η οποία εξαφάνισε την πρωτόδικη απόφαση που είχε κάνει δεκτή την αγωγή του δανειολήπτη (ΤριμΕφΘράκης 24/2017). Το Εφετείο Θράκης δεν υιοθέτησε το πρότυπο του απρόσεκτου καταναλωτή.
Θετική, ωστόσο, εξέλιξη για τους δανειολήπτες ελβετικού φράγκου αποτελεί η πλέον πρόσφατη απόφαση υπ’ αριθμ. 1611/2017 του Εφετείου Αθηνών.
Αναντίλεκτα στο ζήτημα των δανείων σε ελβετικό φράγκο, η εθνική νομολογία μας εμφανίζεται ακόμη διχασμένη, αποκρυσταλλώνονται όμως πλέον συγκεκριμένες τάσεις και υπό ευρωπαϊκό πλέον μανδύα. Χρειάζεται εγρήγορση, σωστή ενημέρωση και μεθοδευμένη επιστημονική δουλειά.