«Εικονική Πώληση ακινήτου- Υποκρυπτόμενη Δωρεά-Ανάκληση της Δωρεάς»
Ερωτόμαστε συχνά, ιδιαίτερα από γονείς, αν μπορούν να «ακυρώσουν» τη δωρεά που σε προγενέστερο χρόνο είχαν κάνει προς, συνήθως, κάποιο παιδί τους, με τον όρο να τους προσέχει, ή να τους περιθάλπει, όσο ζουν, τη λεγόμενη δωρεά υπό τρόπο. Οι λόγοι έγκεινται στο ότι ενδιαμέσως, οι σχέσεις τους διαταράχτηκαν ουσιωδώς, λόγω «κακής» συμπεριφοράς έναντί τους από τον δωρεοδόχο – παιδί. Ο Αστικός Κώδικας προβλέπει την ανάκλησή της δωρεάς για λόγους αχαριστίας στο πρόσωπο του δωρεοδόχου – λήπτη της δωρεάς. Η έννοια της αχαριστίας εξειδικεύεται κάθε φορά ενώπιον του δικαστηρίου με βάση τις ενέργειες αυτές εκ μέρους του δωρεοδόχου- λήπτη της δωρεάς που συνιστούν κατά την κοινή αντίληψη, συμπεριφορά που αντιβαίνει στις κρατούσες στην κοινωνία αντιλήψεις περί ηθικής και ευπρέπειας.
Εάν όμως η δωρεά έγινε υπό τον μανδύα της πώλησης για λόγους φορολογικής ελάφρυνσης των συμβαλλομένων, τί γίνεται ? Με αφορμή και πρόσφατη Απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Πειραιά [1140/2020] έχει κριθεί πως όταν αποδεικνύεται ότι πραγματική βούληση των συμβληθέντων ήταν η μεταβίβαση του εμπράγματου δικαιώματος της κυριότητας ή της ψιλής κυριότητας λόγω δωρεάς υπό τρόπο, δηλαδή χωρίς αντάλλαγμα και με τον όρο της ισόβιας περιποιήσεως, φροντίδας και περιθάλψεως του δωρητή, αναφέρθηκε δε εικονικά στο ως άνω συμβόλαιο ως αιτία μεταβίβασης η πώληση, για λόγους φορολογικούς, τότε η υποκρυπτόμενη αυτή σύμβαση δωρεάς υπό τρόπον είναι έγκυρη, η δε εικονική πώληση είναι σχετικώς άκυρη.
Εφόσον προκύψει η ‘‘αχαριστία΄΄ του λήπτη της δωρεάς, ο τελευταίος υποχρεούται να αναμεταβιβάσει το εμπράγματο δικαίωμα στον δωρητή, καθότι μετά την ανάκληση της δωρεάς για τους άνω λόγους, έχει λήξει η νόμιμη αιτία των επίδικων μεταβιβάσεων, ( δωρεάς – εικονικής πώλησης), σε περίπτωση δε άρνησης του λήπτη, αυτός θα καταδικαστεί σε δήλωση βούλησης προς τούτο κατ’ άρθρο 949 ΚΠολΔ. Η δήλωση μάλιστα της ανακλήσεως δεν υπόκειται σε συστατικό τύπο, ακόμη και αν αντικείμενο της δωρεάς είναι ακίνητο, μπορεί δε να περιληφθεί και σε δικόγραφο του δωρητή, τα αποτελέσματα της, όμως, επέρχονται μόνον όταν αυτή περιέλθει στο δωρεοδόχο.
Ελευσίνα, 31.5.2021
Η συντάξασα Δικηγόρος Δήμητρα Δημ. Κοκκινιώτη
Εικονικότητα μεταβίβασης εμπραγμάτου δικαιώματος (Πώληση) – Εγκυρότητα υποκρυπτόμενης σύμβασης δωρεάς υπο τρόπο – Ανάκληση δωρεάς λόγω αχαριστίας -.